Waarschijnlijk heb jij ook wel eens dat briefje van 10 euro voor noodgevallen in je portemonnee zitten, maar betaal je eigenlijk altijd met je pinpas. Je bent bepaald niet de enige – uit onderzoek van De Nederlandsche Bank blijkt dat maar liefst 92 procent van de Nederlanders het belangrijk vindt om contant te kunnen betalen, maar tegelijkertijd geeft 61 procent aan bijna nooit cash te gebruiken. Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar er blijken echt goede redenen te zijn waarom we die vertrouwde briefjes en muntjes niet willen opgeven, zelfs in ons digitale tijdperk.
Grote meerderheid Nederlanders wil contant kunnen betalen in winkels
Deze cijfers spreken boekdelen over onze relatie met contant geld. Uit recent onderzoek van De Nederlandsche Bank onder meer dan duizend Nederlanders komt naar voren dat maar liefst 92 procent het belangrijk vindt om contant te kunnen betalen in winkels. Het fascinerende is dat deze voorkeur vrijwel universeel blijkt te zijn, want er zijn nauwelijks verschillen tussen leeftijdsgroepen of tussen mannen en vrouwen. Of je nu twintig bent of zeventig, man of vrouw, de wens om die optie te behouden blijft bestaan.
Nog opvallender wordt het wanneer we kijken naar persoonlijke voorkeur. Driekwart van alle ondervraagden geeft aan het voor zichzelf belangrijk te vinden dat het mogelijk blijft om met cash te betalen. Deze sterke voorkeur voor behoud van contant geld strekt zich uit over alle lagen van de bevolking. Het lijkt erop dat Nederlanders vastbesloten zijn om niet te hoeven betalen voor het verlies van hun financiële vrijheid. De uitkomsten tonen aan dat ondanks onze digitale betalingsgewoonten, het vertrouwen in contant geld diepgeworteld zit. Nederlanders willen die twee redenen waarom cash belangrijk blijft niet opgeven, namelijk zekerheid en controle over hun uitgaven.
Meeste Nederlanders hebben cash op zak maar betalen er zelden mee
Het merendeel van de Nederlandse bevolking draagt nog altijd contant geld bij zich, ondanks de digitale betalingsrevolutie. Uit onderzoek blijkt dat maar liefst 68 procent van de respondenten meestal bankbiljetten op zak heeft, terwijl 73 procent regelmatig muntgeld bij zich draagt. Deze cijfers laten zien dat cash nog niet volledig uit onze portemonnees is verdwenen. Opvallend genoeg zijn het vooral jongvolwassenen die het minst vaak bankbiljetten bij zich hebben vergeleken met Nederlanders van 30 jaar of ouder. Deze generatie is opgegroeid met digitale betalingen en voelt zich minder geneigd om rekeningen te betalen met fysiek geld. Toch hebben ook zij vaak nog steeds wat kleingeld op zak voor noodgevallen.
Hier ontstaat een fascinerend contrast tussen bezit en gebruik. Hoewel de overgrote meerderheid dus cash op zak heeft, geeft 61 procent van alle ondervraagden aan bijna nooit met contant geld in winkels te betalen. Deze paradox toont aan dat Nederlanders wel voorbereid willen zijn op situaties waarin pinnen niet mogelijk is, maar in de dagelijkse praktijk toch de voorkeur geven aan hun bankpas. Het lijkt erop dat we vastzitten tussen redenen waarom we cash willen behouden en het gemak van digitaal betalen.
Contante betalingen blijven stabiel ondanks digitale groei
Ondanks de digitale revolutie in Nederland blijft contant geld verrassend populair. Ongeveer één op de vijf betalingen wordt nog steeds met cash voldaan, wat neerkomt op maar liefst 1,4 miljard contante transacties in 2024. Deze cijfers laten een stijging zien van ruim 6 procent vergeleken met het jaar ervoor, terwijl de waarde ervan zelfs met 8 procent steeg naar meer dan 26,5 miljard euro.
Deze stabiele positie van contant geld komt niet uit de lucht vallen. Nederlanders hebben duidelijke redenen om vast te houden aan briefjes en muntjes, ook al gebruiken ze hun pinpas veel vaker. Het gaat niet alleen om nostalgie of gewoonte, maar om praktische overwegingen die diep in onze samenleving geworteld zitten. Veel mensen herkennen situaties waarin ze plotseling moesten betalen voor iets onverwachts zonder dat pinnen mogelijk was. De voorkeur voor cash hangt samen met onze behoefte aan financiële zekerheid en controle. Ook al leven we in een tijd waarin bijna alles digitaal kan, blijft de wens bestaan om in moeilijke omstandigheden niet afhankelijk te zijn van technologie. Deze mentale voorbereiding op onvoorziene situaties verklaart waarom zoveel Nederlanders nog altijd wat contant geld op zak hebben, zelfs als ze er zelden daadwerkelijk mee betalen voor hun dagelijkse boodschappen of andere uitgaven.
Financieel kwetsbare groepen kiezen bewust voor cash
Voor mensen die financieel aan de onderkant van de samenleving balanceren, is contant geld veel meer dan alleen een betalingsmiddel. Het wordt een cruciale tool om grip te houden op hun uitgaven wanneer elke euro telt. Uit onderzoek komt naar voren dat ruim een derde van de consumenten die zeer moeilijk kunnen rondkomen bewust kiest voor cash omdat het hen beter inzicht geeft in hun uitgavenpatroon. Deze groep gebruikt contant geld als een vorm van budgetcontrole die onmiddellijk voelbaar is.
Wanneer je met briefjes en muntjes betaalt, zie je letterlijk je geld verdwijnen uit je portemonnee. Deze directe feedback helpt mensen om hun uitgaven beter in de gaten te houden dan wanneer ze digitaal betalen. Voor gezinnen die moeten betalen voor essentiële zaken terwijl hun budget zeer krap is, kan dit verschil maken tussen wel of niet kunnen rondkomen tot het einde van de maand.
Ook leeftijd speelt een belangrijke rol in de voorkeur voor contant geld. Onder 75-plussers wordt nog altijd 30 procent van alle betalingen contant gedaan, een aanzienlijk hoger percentage dan de 16 procent bij jongeren. Deze oudere generatie groeide op in een tijd waarin cash de norm was en heeft door de jaren heen geleerd te vertrouwen op de tastbare zekerheid van bankbiljetten. Voor hen vormt contant geld een vertrouwde manier om financiële controle te behouden, vooral wanneer technologie hen soms in de steek laat of wanneer ze zich onzeker voelen over digitale betalingen.
Contant geld belangrijk voor noodgevallen.
De verschillen tussen leeftijdsgroepen laten zien dat onze relatie met geld sterk wordt beïnvloed door de tijd waarin we opgroeien. Oudere generaties hebben geleerd hun financiën te beheren met tastbaar geld en willen die controle niet opgeven. Deze generaties moesten vroeger soms betalen voor schade zonder dat digitale alternatieven beschikbaar waren. Jongeren daarentegen zien cash eerder als backup dan als primair betaalmiddel, wat verklaart waarom hun emotionele gehechtheid aan contant geld minder sterk is dan die van oudere Nederlanders.
