Deze week hebben 84 Syriërs definitief afscheid genomen van Nederland en zijn met een speciale chartervlucht vrijwillig teruggekeerd naar hun geboorteland. Het is de eerste keer dat zo’n grote groep op deze manier remigreert – eerder gebeurde dat alleen via gewone lijnvluchten. Tevens is onthuld hoeveel geld de mensen meekrijgen aan financiële hulp van de overheid.
Sinds de val van president Assad ontving de Nederlandse overheid maar liefst 900 verzoeken van Syriërs die terug willen, en gezinshereniging blijkt een van de belangrijkste redenen voor hun vertrek.
Chartervlucht met 84 Syriërs vertrekt vrijwillig naar Damascus
Het vliegtuig vertrok vanaf Rotterdam Airport, met aan boord een groep van 84 Syriërs die definitief Nederland hebben verlaten. Voor het eerst werd er door de Nederlandse overheid een speciale chartervlucht ingezet voor een dergelijke terugkeeroperatie, een opvallende ontwikkeling na de recente politieke veranderingen in Syrië. Onder de passagiers bevonden zich zowel complete gezinnen met kinderen als alleenstaanden, die allemaal de bewuste keuze hadden gemaakt om terug te keren naar Damascus.
De meerderheid van de vertrekkende Syriërs beschikte over een tijdelijke verblijfsstatus in Nederland of had nog een lopende asielaanvraag, waarvan zij nu definitief afstand hebben gedaan. Deze beslissing komt voort uit verschillende persoonlijke omstandigheden, waarbij velen gehoopt hadden op betere tijden in hun geboorteland. Het organiseren van deze chartervlucht markeert een nieuwe fase in het Nederlandse remigratieprogramma voor Syrische vluchtelingen.
De operatie verliep volgens planning, waarbij alle formaliteiten vooraf waren afgehandeld en de passagiers vrijwillig hadden ingestemd met hun vertrek. Dit initiatief toont aan hoe snel de situatie kan veranderen voor mensen die lang hebben gewacht op een oplossing voor hun onzekere toekomst. De Nederlandse autoriteiten hebben aangegeven dat er mogelijk meer van dergelijke vluchten zullen volgen, afhankelijk van de vraag en de ontwikkelingen in Syrië.
Financiële ondersteuning
De Nederlandse overheid heeft voor deze bijzondere chartervlucht de terugkeerondersteuning flink verhoogd om Syriërs te helpen bij hun nieuwe start. Elke volwassene ontving €2.800 aan ondersteuning, terwijl minderjarigen €1.650 kregen voor hun terugkeer naar Damascus. Deze verhoging toont aan hoe de overheid situaties serieus neemt waarin mensen voor moeilijke keuzes staan.
Het hele proces werd zorgvuldig gecontroleerd door de Inspectie Justitie en Veiligheid, waarbij een medisch team meereisde voor eventuele noodsituaties. Demissionair minister van Buitenlandse Zaken David van Weel gaf aan te verwachten dat er de komende periode nog meer vrijwillige terugkeerders zullen volgen, afhankelijk van de ontwikkelingen in Syrië.
Ahmad Farwati, die eerder vrijwillig terugkeerde, deelt zijn ervaring: “Ons huis in Syrië staat er nog en we hebben een klein winkeltje, waardoor ik een begin kan maken om mijn leven weer op te pakken.” Hij benadrukt dat veel jongeren zoals hij hebben gestudeerd en gewerkt in het buitenland, maar dat Syrië hen allemaal nodig heeft. Voor mensen die lang hebben moeten wachten op duidelijkheid, biedt deze ondersteuning nieuwe perspectief.
Massale vraag naar terugkeer na val
De plotselinge veranderingen in Syrië hebben een ware exodus op gang gebracht. Sinds de val van president Assad ontving de Dienst Terugkeer en Vertrek maar liefst 900 verzoeken van Syriërs die hun koffers wilden pakken voor een definitieve terugkeer naar hun geboorteland. Van deze groep zijn inmiddels al zeker 600 mensen daadwerkelijk vertrokken, wat laat zien hoe onzekerheid kan omslaan in concrete actie.
Met de chartervlucht van vandaag komt het totale aantal Syriërs dat sinds begin 2025 met hulp van de Nederlandse overheid is teruggekeerd uit op circa 700 personen. De Dienst Terugkeer en Vertrek meldt een opvallende toename in het aantal aanvragen, waarbij vooral de laatste weken een versnelling is ingezet. De redenen die mensen opgeven voor hun vertrek variëren van verbeterde veiligheidsomstandigheden in hun thuisland tot het diepe gemis van familie die daar achterbleef.
Andere Syriërs geven aan dat ze in Nederland weinig perspectief zien voor de toekomst, terwijl onzekerheid over hun verblijfsmogelijkheden ook een belangrijke rol speelt in hun beslissing. Deze ontwikkeling toont aan hoe snel politieke veranderingen het leven van duizenden mensen kunnen beïnvloeden.
Persoonlijke verhalen van terugkeerders
Achter de cijfers van vertrekkende Syriërs gaan persoonlijke verhalen schuil die laten zien hoe complex de keuze voor terugkeer kan zijn. De 32-jarige Mustafa woonde vier jaar in Nederland en had een bestaan opgebouwd als kapper, waarbij hij over een jaar zelfs de Nederlandse nationaliteit had kunnen aanvragen. Toch besloot hij het vliegtuig naar Damascus te nemen, omdat het leven in Nederland voor hem te eenzaam was geworden.
Mustafa beschrijft zijn Nederlandse periode als een routine van werken en slapen, zonder de sociale verbindingen die hij zo miste. Na vijftien jaar heeft hij zijn ouders niet meer gezien, een gemis dat zwaarder woog dan de zekerheid die Nederland hem kon bieden. Zijn persoonlijke situatie werd gecompliceerd door een scheiding, waarbij zijn Nederlandse ex-vrouw en twee kinderen in het land blijven. Deze gezinshereniging zorgt ervoor dat familieverhoudingen ingewikkeld kunnen worden.
Ondanks de onzekerheid hoopt Mustafa dat zijn ex-vrouw de kinderen meeneemt voor bezoeken aan Syrië, zodat zij hun vader en grootouders kunnen leren kennen. Zijn verhaal illustreert hoe mensen soms kiezen voor emotionele verbondenheid boven materiële zekerheid.
Gezinshereniging als hoofdmotief
Heel anders is de situatie van Abdullah, een Syriër die twee jaar in een azc woonde en zijn asielprocedure nog niet had afgerond. Hij liet zijn vrouw en kinderen achter in Syrië met de hoop dat zij hem via gezinshereniging zouden kunnen volgen naar Nederland. “Maar dat duurde heel lang. Ik mis ze heel erg en kan niet meer wachten. Daarom ga ik terug”, vertelt hij over zijn beslissing om plaats te nemen in het vliegtuig naar Damascus.
Voor Abdullah weegt het gemis van zijn gezin zwaarder dan de onzekerheid die hem in Syrië wacht. “Mijn toekomst in Syrië is nog onzeker. Ik heb in Syrië geen huis en geen werk. Ik ga er eerst heen om mijn gezin te zien, en daarna kijk ik waar ik ga wonen en wat ik ga doen.” Zijn verhaal toont aan hoe emotionele verbondenheid soms belangrijker wordt dan materiële zekerheid.
De complexiteit van Abdullah’s keuze illustreert perfect waarom zo veel Syriërs na jaren van wachten nu toch kiezen voor terugkeer. Waar anderen misschien moeite hebben met onzekerheid over hun toekomst, kiest hij bewust voor het onbekende om zijn familie weer te kunnen omhelzen. Deze emotionele drive vormt voor veel terugkeerders de doorslag in hun definitieve beslissing om Nederland te verlaten.