Vegetarisch gehakt mag zich straks niet meer ‘gehakt’ noemen, als het aan de NVWA ligt. De toezichthouder heeft producenten zoals De Vegetarische Slager en Vivera gewaarschuwd dat ze het woord moeten schrappen van hun verpakkingen, omdat plantaardige producten volgens hen niet aan de voorwaarden voldoen om als gehakt te worden aangemerkt. Na vijftien jaar gewoon gebruik van deze term dreigen bedrijven nu boetes als ze hun etiketten niet aanpassen – terwijl de NVWA eerder al waarschuwde voor andere voedselveiligheidsrisico’s.
NVWA waarschuwt producenten om term ‘gehakt’ op vegetarische producten
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit baseert haar standpunt op het Warenwetbesluit Vlees uit 1998, dat oorspronkelijk werd opgesteld voor dierlijke producten. Volgens de NVWA voldoen plantaardige alternatieven simpelweg niet aan de wettelijke definitie van gehakt, die specifiek verwijst naar gemalen vlees van dieren. De toezichthouder stelt dat consumenten misleid kunnen worden door de term op vegetarische verpakkingen.
Producenten hebben inmiddels enkele maanden gekregen om hun etiketten aan te passen, anders riskeren ze boetes. Bedrijven zoals De Vegetarische Slager en Vivera moeten nu creatieve alternatieven bedenken voor hun productnamen. Sommige fabrikanten overwegen termen als ‘plantaardig gehakt-alternatief’ of ‘vegetarische kruimels’, hoewel onduidelijk blijft of dergelijke omschrijvingen wel zijn toegestaan.
De maatregel komt op een moment dat plantaardige vleesvervangers steeds populairder worden bij Nederlandse consumenten. Terwijl sommige mensen zich afvragen wat er met je lichaam gebeurt bij extreme dieetveranderingen, kiezen anderen juist voor deze duurzame alternatieven. De NVWA benadrukt dat de waarschuwing geen uitspraak doet over de kwaliteit van de producten, maar puur draait om de correcte benaming volgens bestaande wetgeving.
Producenten reageren verrast op jarenlange praktijk
De vegetarische voedselfabrikanten zijn compleet verrast door de plotselinge waarschuwing van de NVWA. Bedrijven als De Vegetarische Slager en Vivera gebruiken de term ‘gehakt’ al meer dan vijftien jaar op hun verpakkingen zonder ooit eerder problemen te hebben ondervonden. Voor hen voelt deze maatregel als een koude douche, vooral omdat ze altijd hebben gedacht dat hun productnaamgeving gewoon toegestaan was.
De sector benadrukt dat plantaardige productnamen juist essentieel zijn om consumenten de overstap naar vegetarische alternatieven te laten maken. Volgens producenten zorgt deze verwarring er mogelijk voor dat mensen minder snel geneigd zijn duurzame keuzes te maken. Ze vrezen dat onduidelijke nieuwe benamingen consumenten juist zullen afschrikken in plaats van aantrekken.
Supermarkten en formeel bezwaar tegen NVWA-maatregel
De NVWA-maatregel heeft inmiddels een veel bredere impact dan alleen de oorspronkelijke producenten. Grote supermarktketens zoals Albert Heijn en Jumbo hebben eveneens waarschuwingen ontvangen vanwege hun eigen huismerken met vegetarisch gehakt op de verpakking. Deze ketens staan nu voor dezelfde uitdaging als de gespecialiseerde fabrikanten en moeten hun complete productlijn aanpassen om boetes te voorkomen.
Bedrijven zoals De Vegetarische Slager en Vivera hebben aangegeven dat ze de etiketten voorlopig niet willen veranderen. Zij stellen dat de bestaande wetgeving uit 1998 nooit bedoeld was voor plantaardige producten en daarom niet zou moeten gelden voor hun vegetarische alternatieven. Deze houding zorgt voor een juridische patstelling tussen producenten en toezichthouder, terwijl consumenten ondertussen in onzekerheid verkeren over de toekomst van hun favoriete producten.
De Green Protein Alliance, een belangenorganisatie die zowel producenten van vleesvervangers als supermarkten vertegenwoordigt, heeft inmiddels formeel bezwaar gemaakt tegen de NVWA-maatregel. Deze organisatie vreest dat onduidelijke regelgeving de groeiende markt voor plantaardige alternatieven ernstig kan schaden en consumenten zal afschrikken van duurzame voedselkeuzes.
Dreiging van dwangsommen en boetes bij niet-naleving
De NVWA heeft producenten een duidelijke deadline gesteld voor het aanpassen van hun etiketten, met de waarschuwing dat er anders financiële consequenties volgen. Bedrijven die weigeren de term ‘gehakt’ van hun vegetarische producten te schrappen, riskeren dagelijkse dwangsommen die flink kunnen oplopen. De toezichthouder benadrukt dat deze maatregel geen kwestie van smaak of voedselkwaliteit betreft, maar puur draait om juridische compliance met bestaande wetgeving.
Producenten hebben inmiddels formeel bezwaar aangetekend tegen deze interpretatie van het Warenwetbesluit Vlees uit 1998. Zij stellen dat de regelgeving uit die tijd nooit bedoeld was voor de huidige markt van plantaardige alternatieven en daarom niet zomaar toegepast kan worden op moderne voedseltechnologie. Deze juridische onzekerheid zorgt ervoor dat sommige fabrikanten kostbare aanpassingen uitstellen tot er meer duidelijkheid komt over de definitieve regelgeving.
De kwestie illustreert een bredere trend waarin de NVWA steeds strikter wordt in de handhaving van etiketteringsregels voor levensmiddelen. Consumenten krijgen hierdoor meer bescherming tegen misleidende claims, maar tegelijkertijd ontstaat er verwarring in de supermarktschappen waar bekende productnamen plotseling verdwijnen.
Europees verbod op vleestermen voor plantaardige producten
De Nederlandse maatregel past binnen een veel bredere Europese trend die de hele plantaardige sector zal beïnvloeden. Het Europees Parlement heeft op 8 oktober 2025 een historisch besluit genomen door het gebruik van traditionele vleestermen zoals ‘burger’, ‘biefstuk’ en ‘worst’ voor plantaardige producten officieel te verbieden. Deze regelgeving gaat veel verder dan alleen het Nederlandse ‘gehakt’-verbod en zal de complete Europese markt voor vleesvervangers fundamenteel veranderen.
Alleen producten die daadwerkelijk dierlijke eiwitten bevatten mogen straks nog deze bekende benamingen voeren op hun verpakkingen. Voor fabrikanten van plantaardige alternatieven betekent dit dat ze hun complete productlijn moeten hernoemen om aan de nieuwe Europese standaarden te voldoen. De timing van deze beslissing zorgt ervoor dat Nederlandse producenten nu een dubbele uitdaging krijgen, omdat ze zowel moeten voldoen aan de NVWA-eisen als aan de aankomende Europese wetgeving.
Deze ontwikkeling illustreert hoe snel de regelgeving kan veranderen in een sector die jarenlang zonder problemen opereerde. Terwijl sommige consumenten zich afvragen of rommelmarkten voor nudisten de toekomst van Europa vertegenwoordigen, worstelt de voedselindustrie met veel praktischere uitdagingen rond productidentiteit en consumentenverwarring die de komende jaren alleen maar complexer zullen worden.
Bezorgdheid over impact op plantaardige transitie
De plotselinge ommezwaai van de NVWA komt op een moment dat de plantaardige sector juist enorme groei doormaakt en consumenten steeds bewuster worden van hun voedselkeuzes. Producenten vrezen dat deze strenge regelgeving de transitie naar plantaardig eten ernstig kan bemoeilijken, omdat bekende termen als ‘gehakt’ essentieel zijn om consumenten de overstap te laten maken naar duurzame alternatieven. De timing van deze maatregel zorgt voor veel hoofdbrekens in de sector, vooral omdat bedrijven jarenlang zonder problemen deze benamingen hebben gebruikt.
Het Europese verbod op vleestermen voor plantaardige producten, dat in oktober werd aangenomen, maakt de situatie nog complexer voor Nederlandse fabrikanten. Deze bredere hervorming binnen het landbouwbeleid is bedoeld om consumenten duidelijker te informeren en het culinaire erfgoed te beschermen, maar de praktische gevolgen zijn aanzienlijk. Nederlandse producenten staan nu voor de uitdaging om niet alleen te voldoen aan de NVWA-eisen, maar ook aan de aankomende Europese wetgeving die veel verder gaat dan alleen het ‘gehakt’-verbod.
De sector benadrukt dat onduidelijke nieuwe benamingen consumenten juist zullen afschrikken van plantaardige alternatieven, terwijl veel mensen zich intussen afvragen of moeder leert haar twee zonen aan de juiste waarden door te geven in een wereld vol verwarring. De komende maanden zal de Europese Commissie de implementatie verder uitwerken voordat lidstaten de nieuwe regels moeten handhaven, wat betekent dat producenten zich moeten voorbereiden op een fundamentele verandering in hun marketingstrategie.