Je duik lekker het zwembad in voor wat verfrissing, maar weet je eigenlijk wel hoe vies dat water is? Experts onthullen schrikbarende feiten over wat er allemaal rondzwemt in het chloorbad – van uitwerpselen van kinderen tot liters zweet per dag. Die sterke chloorlucht die je ruikt? Dat betekent juist dat het bad vies is, niet schoon.
Hoe vies is een zwembad?
Het echte probleem zit hem niet eens in het zwembadwater zelf, maar in wat bezoekers allemaal meebrengen. Immunoloog en infectieziektespecialist Lisa Cuchara wijst op een onappetitelijke cocktail van zweet, urine, huidschilfers en ja, ook ontlasting die dagelijks in het water terechtkomt. Deze mix vormt samen met chloor gevaarlijke bijproducten die juist ongezond zijn voor zwemmers.
Nieuw onderzoek onthult cijfers over wat er werkelijk in zwembaden rondzwemt. Jaarlijks bevatten openbare baden duizenden liters urine, omdat zowel volwassenen als kinderen tijdens het zwemmen gewoon in het water plassen. Die urine reageert met chloor en vormt zogeheten chlooramines die de huid, ogen en luchtwegen irriteren. Bij gevaarlijke situaties in zwembaden kunnen deze irritaties het risico op gezondheidsklachten nog verder vergroten.
Frequente bezoekers lopen het grootste risico op astmatische reacties en andere gevoeligheidsklachten. De combinatie van lichaamsvloeistoffen en chemicaliën zorgt ervoor dat vooral mensen met een kwetsbaar immuunsysteem extra voorzichtig moeten zijn. Wat begint als ontspanning kan zo uitdraaien op onverwachte problemen die niemand ziet aankomen.
Sommige ziekteverwekkers kunnen overleven in gechloreerd water
Ook al doet chloor zijn best om bacteriën te elimineren, sommige ziekteverwekkers zijn echte overlevingskampioen. Cryptosporidium, een parasiet die hevige diarree veroorzaakt, kan tot wel tien dagen vrolijk ronddobberen in perfect gedesinfecteerd zwembadwater. Deze ongewenste gast verspreidt zich razendsnel via microscopische restjes ontlasting die volledig onzichtbaar zijn voor het blote oog.
Bacteriën zoals Pseudomonas aeruginosa en virussen als norovirus houden ook van een duik in gechloreerd water. Ze kunnen maag- en darmproblemen, huiduitslag en andere vervelende klachten veroorzaken bij zwemmers. Vooral in de wintermaanden worden bij controles in Nederlandse en Belgische zwembaden opvallend vaak stafylokokken aangetroffen die deels resistent blijken tegen chloor. Deze bacteriën verschuilen zich slim in slijmlagen waar het desinfectiemiddel minder goed bij kan. Reddingsacties in zwembaden worden soms bemoeilijkt door deze onzichtbare gevaren die zelfs het schoonste water kunnen besmetten.
“Sterke chloorlucht betekent vervuiling”
Die typische zwembadgeur die je meteen herkent wanneer je een bad binnenloopt? Dat is geen teken van een perfect schoon zwembad, maar juist van vervuiling. De sterke chloorlucht ontstaat door zogeheten chloramines, chemische verbindingen die gevormd worden wanneer chloor reageert met zweet, urine en andere lichaamsvloeistoffen van zwemmers. Een echt schoon zwembad ruikt eigenlijk helemaal niet naar chloor.
Deze ongewenste bijproducten veroorzaken die bekende rode, prikkende ogen en geïrriteerde luchtwegen die veel zwemmers ervaren. Wat ironisch is, want mensen denken vaak dat dit normaal hoort bij zwemmen in gechloreerd water. Niets is minder waar – het wijst juist op een slechte waterkwaliteit waar te weinig vers water wordt toegevoegd. Bij spectaculaire zwembaden wordt extra aandacht besteed aan ventilatie om deze problemen te voorkomen.
Het inademen van chloramines vormt een serieus gezondheidsrisico, vooral voor mensen die regelmatig zwemmen of werken in zwembadcomplexen. Langdurige blootstelling wordt in verband gebracht met astmatische klachten en andere ademhalingsproblemen. Zwembadmedewerkers en jonge bezoekers lopen het grootste risico op deze vervelende bijwerkingen.
Praktische tips om veilig te zwemmen
Een verfrissende duik hoeft niet uit te draaien op een bezoekje aan de dokter. Met enkele eenvoudige voorzorgsmaatregelen kun je het risico op zwembadgerelateerde klachten drastisch verkleinen. De belangrijkste regel is eigenlijk heel simpel: douche altijd grondig voordat je het water ingaat. Deze minuut spoelen verwijdert zweet, oliën en cosmetica die de werking van chloor kunnen verminderen.
Blijf beslist thuis wanneer je je niet lekker voelt, vooral bij diarree of open wonden. Zelfs een klein sneetje kan een ingangspoort vormen voor bacteriën of een bron van besmetting voor andere zwemmers. Reddingsoperaties in zwembaden laten zien hoe snel situaties kunnen escaleren wanneer mensen niet optimaal gezond zijn.
Probeer tijdens het zwemmen zo min mogelijk water in te slikken en ga regelmatig naar het toilet. Heb je recent diarree gehad? Wacht dan minstens twee weken voordat je weer gaat zwemmen. Verschoon luiers altijd buiten de zwemzone en droog je oren grondig na afloop om oorontstekingen te voorkomen. Dieren in zwembaden bewijzen dat zelfs zij instinctief voorzichtig zijn met water, een voorbeeld dat mensen best mogen volgen.
Nieuwe veiligheidsmaatregelen en kwaliteitscontroles
De zwembadindustrie heeft ingrijpende stappen gezet om de waterkwaliteit drastisch te verbeteren. Sinds 2024 krijgen Nederlandse zwembaden met het Veilig & Schoon-keurmerk veel scherpere controles op bacteriën, troebelheid en ontsmettingsmiddelen. Deze strengere normen betekenen dat zwembadeigenaren nu verplicht zijn om dagelijks metingen uit te voeren en resultaten bij te houden in logboeken die regelmatig gecontroleerd worden.
De zomer van 2025 bracht extra maatregelen met zich mee die vooral gericht zijn op preventie. Veel moderne zwembadcomplexen hebben nu verplichte doorloopdouches geïnstalleerd bij de ingang van zwemhallen. Deze installaties zorgen ervoor dat bezoekers automatisch gespoeld worden voordat ze het zwemwater bereiken. Daarnaast geldt in bepaalde baden een strikte regel dat zwemluiers uitsluitend buiten de zwemzone verschoond mogen worden, wat het risico op fecale verontreiniging aanzienlijk vermindert.
Europese gezondheidsautoriteiten hebben recent nieuwe richtlijnen uitgevaardigd die de focus leggen op cruciale chemische balansen. De pH-waarde moet nu constant tussen 6,8 en 7,8 blijven, terwijl de vrije chloorconcentratie rond 1 milligram per liter gehouden wordt. Deze precieze dosering garandeert effectieve desinfectie zonder onnodige irritatie van huid en ogen. Bij thuiszwembaden worden vergelijkbare normen steeds vaker toegepast.
Moderne filtratiesystemen en innovatieve zwembadconstructies maken gebruik van geavanceerde technieken zoals UV-straling en ozonbehandeling als aanvulling op traditionele chloordesinfectie.
Die chloorlucht die je zo vertrouwd vindt? Dat is eigenlijk het teken dat het zwembad vies is, niet schoon – wat een eye-opener! Van liters urine per dag tot hardnekkige bacteriën die vrolijk ronddobberen, er zwemt meer mee dan je lief is. Gelukkig kun je met een paar simpele trucjes zoals goed douchen vooraf en niet zwemmen als je ziek bent het risico flink verkleinen. Herken jij jezelf in het gedachtenloos een slokje zwembadwater nemen, of ga je voortaan extra voorzichtig te werk?
Beeld: Unsplash
