Ophef om christelijke feestdagen? De Hogeschool Utrecht heeft besloten om Kerst en Pasen voortaan gewoon ‘feestdag’ te noemen in hun jaarrooster – en dat zorgt voor een ware mediastorm. PVV-leider Wilders spreekt van “culturele zelfmoord”, de Telegraaf roept “cultuurverraad” en zelfs in de Tweede Kamer werd de minister op het matje geroepen. Maar is dit echt zo’n drama, of gewoon een hogeschool die inclusiever wil zijn?
Besluit hogeschool om religieuze feestdagen neutraler te benoemen
De Hogeschool Utrecht heeft voor het academisch jaar 2025-2026 een opmerkelijke koerswijziging doorgevoerd in hun jaarrooster. Waar voorheen expliciet Kerst en Pasen vermeld stonden, hanteert de instelling nu de neutrale term ‘feestdag’ voor alle religieuze festiviteiten. Alleen Koningsdag en Bevrijdingsdag behouden hun specifieke benamingen in het nieuwe schema.
Dit besluit kwam voort uit een initiatief van de medezeggenschap van de hogeschool, die de wens uitsprak om als onderwijsinstelling inclusiever en neutraler te opereren. De diversiteit onder studenten en medewerkers groeit gestaag, waardoor de instelling haar communicatie heeft aangepast aan deze veranderende samenstelling. Voor veel studenten betekent dit dat hun eigen religieuze achtergrond nu gelijkwaardig behandeld wordt, ongeacht of zij christelijk, islamitisch, joods of anderszins gelovig zijn.
Het nieuwe rooster vormt onderdeel van een bredere trend waarin onderwijsinstellingen worstelen met hun positie in een steeds pluriformere samenleving. Hoewel de feestdagen zelf gewoon vrij blijven, zorgt de neutrale formulering ervoor dat geen enkele religieuze traditie bevoorrecht wordt boven andere. Deze werkgever heeft daarmee een statement gemaakt over moderne inclusiviteit, vergelijkbaar met bedrijven die tijdens de feestdagen extra aandacht besteden aan al hun medewerkers.
Mediastorm en politieke reacties op de naamsverandering
Wat begon als een simpele aanpassing in het jaarrooster van de Hogeschool Utrecht, groeide vorige week uit tot een ware mediastorm. Het artikel in hogeschoolblad Trajectum over de nieuwe neutrale benamingen trok binnen enkele dagen landelijke aandacht van diverse nieuwsmedia. Hart van Nederland wijdde er een uitgebreid bericht aan, terwijl De Telegraaf het besluit typeerde als cultuurverraad en haar lezers opriep hun mening te delen.
De politieke reacties lieten niet lang op zich wachten. PVV-leider Geert Wilders uitte felle kritik op het besluit en noemde het culturele zelfmoord via zijn sociale media kanalen. ChristenUnie-voorzitter Mirjam Bikker vroeg zich op platform X hardop af waarom christelijke feesten gecanceld moeten worden, waarmee zij de bezorgdheid van veel gelovigen vertolkte.
Ook andere politieke partijen mengden zich in het debat. Zowel BBB als NSC uitten stevige kritiek op de koerswijziging van de hogeschool. Deze partijen zien het afschaffen van de traditionele christelijke benamingen als symbool van een groeiende kloof tussen onderwijsinstellingen en de bredere Nederlandse samenleving, waarbij zij vraagtekens plaatsen bij de noodzaak van dergelijke veranderingen.
Kamerdebat en ministerreactie over het hogeschoolbesluit
Afgelopen dinsdag werden de spanningen rond het besluit van de Hogeschool Utrecht volledig duidelijk tijdens het vragenuurtje in de Tweede Kamer. ChristenUnie-voorzitter Mirjam Bikker liet demissionair onderwijsminister Gouke Moes opdraven voor uitleg over wat zij zag als het buitensluiten van christelijke studenten. De minister kreeg forse kritiek te verduren van verschillende kanten van het politieke spectrum.
BBB-leider Caroline van der Plas ging er nog wat harder in dan Bikker. Zij stelde dat de hogeschool met dit besluit “half Nederland over de kling jaagt” door de traditionele christelijke waarden te vervangen door neutrale terminologie. NSC-Kamerlid Rosanne Hertzberger zag “dit malle afschaffen van kerst en Pasen” als verontrustend teken van een groeiende kloof tussen de academische wereld en de bredere Nederlandse samenleving.
Minister Moes verdedigde echter het recht van onderwijsinstellingen om zelfstandig beslissingen te nemen over hun jaarrooster. Hij benadrukte dat het ministerie geen rol heeft in het terugdraaien van dergelijke keuzes en dat instellingen de vrijheid moeten behouden om hun eigen koers te bepalen. Deze ministerreactie zorgde ervoor dat de discussie zich nu verplaatst naar de vraag of kersttradities in het onderwijs bescherming verdienen.
Reactie hogeschool op ontstane commotie
De Hogeschool Utrecht reageerde maandag geschrokken op de heftige commotie die was ontstaan rond hun besluit. Het bestuur benadrukte direct dat Kerstmis en Pasen gewoon gevierd blijven worden binnen de instelling, ondanks de nieuwe neutrale benamingen in het jaarrooster. De hogeschool probeerde daarmee de gemoederen te bedaren en misverstanden weg te nemen over hun werkelijke bedoelingen.
Voorzitter Rinne Post van de hogeschoolraad, die eerder had aangedrongen op het schrappen van de religieuze benamingen, verklaarde tegen hogeschoolblad Trajectum dat de boodschap volledig verkeerd was opgevat. Hij benadrukte dat het besluit helemaal niet bedoeld was als verwatering van de Nederlandse cultuur, zoals veel critici beweerden. Het ging volgens hem uitsluitend om het neutraler maken van de officiële kalender, niet om het afschaffen van de traditionele kerstviering zelf.
Post stelde de fundamentele vraag of een wetenschappelijke onderwijsinstelling eigenlijk religieuze feesten moet benadrukken op het officiële rooster. Deze vraag vormde de kern van de discussie binnen de medezeggenschap en leidde uiteindelijk tot het omstreden besluit dat nu voor zoveel ophef zorgt.
Bredere context inclusiviteit en vergelijkbare gevallen
In een officieel statement heeft het college van bestuur van de Hogeschool Utrecht benadrukt dat de omstreden ‘feestdagen’ gewoon vrije dagen blijven en de viering ervan absoluut niet is afgeschaft. De instelling werkt bovendien actief aan een veel inclusievere toetsplanning waarbij voortaan ook rekening wordt gehouden met islamitische feestdagen zoals het Suikerfeest. Dit betekent dat moslimstudenten straks niet meer tijdens hun religieuze festiviteiten hoeven te tentamineren.
Het is echter niet voor het eerst dat er felle discussies ontstaan als er getornd lijkt te worden aan christelijke feestdagen in Nederland. De Haagse Hogeschool kreeg in 2009 al de wind van voren toen ze besloten geen traditionele kerstboom in de centrale hal te plaatsen, maar in plaats daarvan kozen voor neutrale lichtgordijnen. Ook toen volgde er een mediastorm waarbij critici spraken van het wegmoffelen van de Nederlandse cultuur.
Opvallend genoeg volgen steeds meer andere onderwijsinstellingen het voorbeeld van Hogeschool Utrecht door hun roosters aan te passen aan de multiculturele samenleving. Deze ontwikkeling wijst op een veel bredere trend in het Nederlandse hoger onderwijs, waarbij instellingen worstelen met hun positie tussen traditie en moderniteit. Sommige universiteiten experimenteren zelfs met het organiseren van kerstactiviteiten die alle religies en culturen omarmen.