Orkaan Gabrielle raast met hoge windsnelheden over de Atlantische Oceaan en is op weg naar Europa. Dit weekend gaat de storm zorgen voor gevaarlijke situaties in enkele landen en ook is bekend gemaakt wat de gevolgen zijn voor Nederland.
Orkaan Gabrielle in Europa
De Atlantische Oceaan wordt momenteel geteisterd door orkaan Gabrielle, een natuurgeweld dat vrijdagochtend als categorie-1 orkaan met windsnelheden rond de 150 kilometer per uur over de Azoren is getrokken. De storm toont zijn ware kracht met gemiddelde windsnelheden van circa 140 kilometer per uur, maar de werkelijke verwoesting komt van de extreme windstoten die lokaal de 200 kilometer per uur hebben bereikt.
De Azoren hebben het zwaar te verduren gekregen onder deze weergoden. Verschillende regio’s op de eilandengroep kregen code rood uitgeroepen vanwege de levensbedreigende omstandigheden. Gigantische golven van maar liefst 14 tot 18 meter hoog hebben de kusten geteisterd, terwijl zeevogels en andere dieren beschutting moesten zoeken voor het geweld van de natuur. De aanzienlijke schade is ontstaan door overslaande golven, overstromingen en gevaarlijke aardverschuivingen die hele gebieden hebben getroffen.
Voor het weekend verwachten meteorologen dat de totale neerslaghoeveelheden lokaal kunnen oplopen tot maar liefst 200 millimeter, wat de situatie op de al zwaar getroffen eilanden verder zal compliceren.
Portugal
Nadat Gabrielle de Azoren achter zich heeft gelaten, zet de storm haar verwoestende reis voort richting Portugal. Het National Hurricane Center meldt dat het natuurgeweld inmiddels is afgezwakt tot een tropische storm, maar dat betekent zeker niet dat de Portugezen een rustige zondag tegemoet gaan. De verwachting is dat Gabrielle zondagavond het vasteland bereikt in de regio rond Lissabon of Porto, waar ze nog altijd flinke schade kan aanrichten.
Hoewel de orkaansterkte er inmiddels uit is, blijft het een krachtige storm die de kustgebieden flink zal testen. Aan zee worden nog altijd windsnelheden verwacht die voor gevaarlijke omstandigheden zorgen, vergezeld van aanzienlijke regenval die lokaal voor problemen kan zorgen. De autoriteiten bereiden zich voor op mogelijke overstromingen en waarschuwen inwoners om extra voorzichtig te zijn, want dieren en mensen hebben beschutting nodig tijdens zulke extreme weersomstandigheden.
Na Portugal
Na haar passage over Portugal zal Gabrielle verder verzwakken tot een tropische depressie en haar koers verleggen richting Marokko. Voor Noord-Afrika betekent dit waarschijnlijk nog een laatste stuiptrekking van het systeem, voordat het definitief uitdooft boven land.
Nederland
Nederland hoeft zich geen zorgen te maken over orkaan Gabrielle, want ons land ligt veel te noordelijk om er ook maar iets van te merken. Terwijl de storm in het weekend al geen orkaanstatus meer heeft boven zuidwest-Europa, zwakt ze begin volgende week verder af en trekt richting Noord-Afrika waar ze uiteindelijk helemaal oplost. De restanten van Gabrielle zullen het Nederlandse weer absoluut niet beïnvloeden, dus we kunnen gewoon genieten van het aangenaam zonnige najaarsweer dat voor het komende weekend wordt voorspeld.
Het KNMI en andere weerinstituten melden dat er geen enkele waarschuwing of bijzonderheid van kracht is in Nederland. De weersomstandigheden blijven stabiel en aangenaam, een welkome afwisseling na alle berichten over extreme weersomstandigheden elders in Europa. Dit toont aan hoe belangrijk het is om dieren te beschermen tegen extreme weersomstandigheden wanneer die zich wel voordoen.
Het Nederlandse weer blijft dus gewoon op zijn vertrouwde koers, zonder enige invloed van de Atlantische storm die elders voor zoveel overlast zorgt. De geografische ligging van ons land beschermt ons tegen dit soort natuurgeweld dat vanuit het zuiden onze kant op zou kunnen komen.
Waarom orkanen ontstaan en Nederland veilig is
Het ontstaan van een orkaan is een fascinerend natuurfenomeen dat specifieke omstandigheden vereist. De motor van zo’n verwoestende storm is warm zeewater van minimaal 27 graden Celsius, waarboven de lucht begint op te stijgen en te draaien. Dit proces creëert een lagedrukgebied dat steeds krachtiger wordt naarmate de omstandigheden gunstiger zijn. Bij voldoende kracht ontstaat er zelfs een spectaculair ‘oog’ in het centrum van de orkaan, waar de draaiing zo heftig is dat regen en lucht naar buiten worden gestuwd als een gigantische natuurlijke centrifuge.
Nederland hoeft zich gelukkig nooit zorgen te maken over dit soort extreme weersomstandigheden. Ons zeewater is veel te koud om orkanen te voeden, waardoor we gespaard blijven van deze natuurgeweld. Wel kunnen restanten van verzwakte stormen soms onze kant op trekken en het Nederlandse weerbeeld flink door elkaar schudden. Deze restanten brengen weliswaar regen en wind met zich mee, maar hebben niet de verwoestende kracht van een echte orkaan die zelfs dieren noodzaakt beschutting te zoeken voor hun leven.
De geografische ligging van Nederland beschermt ons dus tegen de meest extreme vormen van weer, al moeten we wel rekening houden met andere natuurrampen zoals overstromingen en hevige stormen die vanuit andere richtingen kunnen komen.
Azoren vaker getroffen door orkanen
Het is eigenlijk niet zo heel bijzonder dat de Azoren geconfronteerd worden met tropische stormen of orkanen, want af en toe komt er wel een afzwaaier langs die de eilanden flink op de proef stelt. In 2019 moesten de bewoners van de Azoren al eens ondervinden hoe krachtig de natuur kan zijn toen orkaan Lorenzo met windsnelheden van maar liefst 150 kilometer per uur over hun eilanden raasde. Door het veranderende klimaat lijkt het er echter op dat de Azoren in de toekomst vaker met dit soort natuurgeweld te maken gaan krijgen, een vooruitzicht dat de lokale autoriteiten steeds meer zorgen baart.
Het Atlantische orkaanseizoen kwam dit jaar relatief laat op gang door ongunstige omstandigheden zoals hoge windschering en droge lucht boven de oceaan. Deze factoren werkten als een natuurlijke rem op de ontwikkeling van tropische stormen, waardoor meteorologen aanvankelijk een rustig seizoen verwachtten. De plotselinge ontwikkeling van Gabrielle kwam echter als een verrassing nadat de windschering afnam en er meer vocht aan het wateroppervlak beschikbaar kwam. Deze weersomstandigheden kunnen soms net zo onvoorspelbaar zijn als situaties waarbij mensen creatieve oplossingen moeten bedenken om zich uit gevaarlijke situaties te redden.
