Heb je weleens het gevoel dat je boodschappen in de supermarkt een stuk zwaarder aanvoelen voor je portemonnee dan die van je vrienden over de grens? Dan ben je niet de enige! De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft genoeg van de signalen gehoord en start nu een grondig onderzoek naar waarom onze Nederlandse supermarktprijzen kennelijk een stuk pittiger zijn dan in buurlanden als Duitsland en België. Van de prijsopbouw tot de marges van supermarkten en A-merk fabrikanten – alles komt onder de loep om te achterhalen waar die extra euro’s nou eigenlijk naartoe gaan.
ACM start onderzoek naar Nederlandse supermarktprijzen
De Autoriteit Consument & Markt gaat nu écht de diepte in om te ontrafelen waarom Nederlandse consumenten zoveel meer betalen voor hun dagelijkse boodschappen. Het onderzoek richt zich specifiek op de complete prijsopbouw van producten, waarbij zowel de marges van supermarktketens als die van leveranciers onder de loep worden genomen. Daarbij kijkt de toezichthouder met extra aandacht naar A-merkfabrikanten, die vaak aanzienlijke prijsverschillen hanteren tussen verschillende landen.
De ACM wil precies achterhalen waar die extra euro’s blijven hangen in de lange keten van producent tot kassabon. Onderzoekers gaan daarom niet alleen naar de winkelprijzen kijken, maar ook naar de inkoopprijzen die supermarkten betalen aan hun leveranciers. Het onderzoek moet duidelijk maken of Nederlandse consumenten daadwerkelijk het slachtoffer zijn van hogere marges of dat er andere factoren meespelen.
Prijsverschillen met buurlanden onder de loep
De ACM richt zijn onderzoeksblik nu specifiek op de opvallende prijsverschillen tussen Nederlandse supermarkten en die in omringende landen zoals Duitsland en België. ACM-voorzitter Martijn Snoep bevestigt wat veel consumenten al lang vermoeden: “We zien al langere tijd dat sommige boodschappen in Nederland relatief duur zijn.” Het onderzoek moet duidelijkheid scheppen over deze kostenverschillen die Nederlandse gezinnen maandelijks tientallen euro’s extra kosten.
De toezichthouder wil precies achterhalen waar deze prijsverschillen vandaan komen en of ze wel degelijk verklaarbaar zijn. Snoep legt uit dat er regelmatig meldingen binnenkomen over producten die in Nederlandse winkels aanzienlijk duurder zijn dan dezelfde artikelen net over de grens. Het onderzoek moet uitwijzen of Nederlandse consumenten terecht het gevoel hebben dat ze te veel betalen voor hun dagelijkse boodschappen vergeleken met hun buren in Duitsland en België.
Onderzoek naar marktproblemen en transparantie
Het ACM-onderzoek moet eindelijk duidelijkheid brengen over hoe supermarktprijzen daadwerkelijk tot stand komen en waarom Nederlandse consumenten zo diep in de buidel moeten tasten. De toezichthouder wil precies achterhalen of er sprake is van marktproblemen die leiden tot structureel hogere prijzen in ons land. Onderzoek naar de volledige prijsketen moet aantonen waar consumenten benadeeld worden en of supermarkten en leveranciers eerlijk spelen.
Het doel van dit grootschalige onderzoek gaat veel verder dan alleen transparantie bieden over prijsverschillen. De ACM wil achterhalen of Nederlandse consumenten en bedrijven daadwerkelijk profiteren van eerlijke concurrentie of dat er sprake is van marktverstoringen. Het onderzoek moet uitwijzen of de hogere prijzen gerechtvaardigd zijn door bijvoorbeeld hogere operationele kosten, of dat er andere mechanismen aan het werk zijn die Nederlandse gezinnen onevenredig zwaar belasten.
De toezichthouder laat weten dat het onderzoek zich specifiek richt op de vraag of marktpartijen hun dominante posities misbruiken ten koste van consumenten.
Uitgebreide analyse van de supermarktketen
Het ACM-onderzoek gaat veel dieper dan alleen het vergelijken van kassabonnen tussen landen. De toezichthouder wil de complete prijsketen doorlichten, van de fabriekspoort tot aan de kassalade, om precies te achterhalen waar Nederlandse consumenten extra worden belast. Dit betekent dat zowel de marges van supermarktketens als die van leveranciers onder de loep komen, waarbij vooral A-merkfabrikanten extra aandacht krijgen vanwege hun vaak verschillende prijsstrategieën per land.
De ACM richt zich specifiek op de rol van leveranciers in de prijsopbouw en wil achterhalen of Nederlandse inkoopprijzen structureel hoger liggen dan in buurlanden. Het onderzoek moet uitwijzen of supermarkten daadwerkelijk meer betalen voor dezelfde producten, of dat de hogere consumentenprijzen voortkomen uit hogere marges in de Nederlandse markt. Deze aanpak zorgt voor een verheugend onderzoek naar de transparantie van onze voedselketen.
Daarnaast kijkt de ACM naar de concurrentieverhoudingen tussen Nederlandse supermarkten onderling en vergelijkt deze met de situatie in Duitsland en België. Het onderzoek moet duidelijk maken of Nederlandse consumenten het slachtoffer zijn van beperkte concurrentie of andere marktfactoren die leiden tot hogere prijzen. De ACM belooft waar nodig concrete aanbevelingen te formuleren aan beleidsmakers of op te treden wanneer er daadwerkelijk sprake blijkt van overtredingen die Nederlandse gezinnen benadelingen.
Mogelijke gevolgen en handhaving
De ACM-voorzitter Martijn Snoep is duidelijk over de vervolgstappen wanneer het onderzoek afgerond is. Als er daadwerkelijk misstanden aan het licht komen bij supermarkten of leveranciers, kan de toezichthouder concrete aanbevelingen doen aan de wetgever om Nederlandse consumenten beter te beschermen tegen oneerlijke prijspraktijken. Bij echte overtredingen van mededingingswetten heeft de ACM de bevoegdheid om handhavend op te treden tegen bedrijven die hun marktpositie misbruiken.
Het onderzoek krijgt de tijd die nodig is voor een grondige analyse van de Nederlandse supermarktbranche. De resultaten worden pas in de zomer van 2026 verwacht, wat aantoont hoe uitgebreid de ACM te werk wil gaan. Tot die tijd blijven Nederlandse gezinnen voorlopig nog geconfronteerd met de hogere supermarktprijzen die mogelijk onterecht zijn.
De toezichthouder laat weten dat eventuele handhavingsmaatregelen kunnen variëren van waarschuwingen tot forse boetes voor bedrijven die spelregels overtreden. Voor Nederlandse consumenten betekent dit onderzoek mogelijk eindelijk concrete veranderingen in hun maandelijkse boodschappenbudget.
Planning en consultatie van het onderzoek
De ACM heeft een duidelijke planning opgesteld voor dit uitgebreide onderzoek naar Nederlandse supermarktprijzen. Het onderzoek wordt naar verwachting in de zomer van 2026 afgerond, wat aantoont hoe grondig de toezichthouder te werk wil gaan. Deze lange doorlooptijd is nodig om alle aspecten van de prijsketen volledig te doorlichten en betrouwbare conclusies te kunnen trekken over de kostenverschillen met buurlanden.
Voor de definitieve publicatie wordt het conceptrapport aangeboden aan alle relevante partijen in de sector voor consultatie. Dit betekent dat zowel supermarktketens als leveranciers en andere betrokken organisaties de kans krijgen om hun reactie te geven op de voorlopige bevindingen. Deze consultatiefase zorgt ervoor dat alle standpunten worden meegewogen voordat de definitieve conclusies worden getrokken.
Het verheugend onderzoek krijgt dus alle tijd die nodig is voor een zorgvuldige analyse. Nederlandse consumenten moeten nog ruim anderhalf jaar wachten op antwoorden, maar de ACM belooft dat de resultaten gedegen zullen zijn en concrete aanbevelingen kunnen opleveren voor zowel beleidsmakers als de sector zelf.
Het is onbegrijpelijk dat Nederlandse gezinnen maandelijks tientallen euro’s extra moeten betalen voor dezelfde boodschappen die net over de grens veel goedkoper zijn! Gelukkig pakt de ACM dit eindelijk grondig aan en gaat de complete prijsketen doorlichten om te achterhalen waar onze extra euro’s naartoe gaan. Hopelijk zorgt dit onderzoek voor eerlijke prijzen en kunnen we straks allemaal wat luchtiger naar de supermarkt – al moeten we nog tot 2026 wachten op antwoorden.
