Australië staat bekend om zijn gevaarlijke dieren, maar deze ontdekking overtreft ons ergste begrip – wetenschappers hebben namelijk ontdekt dat een van de dodelijkste spinnen van het land eigenlijk drie verschillende soorten blijkt te zijn, waaronder een gigantische nieuwe soort die wel 9 centimeter lang kan worden. De Sydney-trechterspin, die al sinds 1877 bekend is, blijkt dus niet alleen één soort te zijn – en de nieuw ontdekte Atrax christenseni is zo groot en giftig dat hij zelfs de bijnaam “big boy” heeft gekregen van de onderzoekers.
Ontdekking van drie verschillende soorten reuzenspinnen
De wetenschappelijke wereld staat op zijn kop nu onderzoekers hebben ontdekt dat de beruchte Sydney-trechterspin eigenlijk drie compleet verschillende soorten blijkt te zijn. Deze glanzend zwarte monsters, die al sinds 1877 bekend staan als één soort, hebben wetenschappers jarenlang voor de gek gehouden. Het onderzoek, gepubliceerd in januari 2025 in BMC Ecology and Evolution, toont aan dat deze dodelijke spinnen zich hebben ontwikkeld tot drie afzonderlijke varianten die elk hun eigen specifieke kenmerken hebben ontwikkeld.
De nieuwe classificatie brengt fascinerende details aan het licht over deze gevreesde arachniden die tot wel 3,8 centimeter lang kunnen worden. Wat deze ontdekking nog opmerkelijker maakt, is dat deze spinnen behoren tot de giftigste exemplaren ter wereld voor mensen. Hun venijn kan binnen enkele minuten fataal zijn, wat hen tot een van de meest gevreesde bewoners van Australië maakt. Onderzoekers gebruikten geavanceerde DNA-analyse om de verschillen tussen de drie soorten bloot te leggen, waarbij ze ontdekten dat elke variant zijn eigen unieke genetische handtekening heeft.
De drie nieuw geïdentificeerde soorten verschillen niet alleen in grootte, maar ook in hun specifieke habitatvoorkeuren en gedragspatronen. Deze baanbrekende ontdekking benadrukt hoe weinig we nog steeds weten over de biodiversiteit in Australië, zelfs bij dieren die al meer dan een eeuw bestudeerd worden. De implicaties voor de behandeling van spinnenbeten en de ontwikkeling van antigiffen zijn enorm, omdat elke soort mogelijk een enigszins verschillende samenstelling van giftige stoffen produceert.
Atrax christenseni: de grootste en gevaarlijkste
Van alle nieuw ontdekte spinnensoorten steekt er één gigantisch exemplaar met kop en schouders bovenuit. Atrax christenseni kan namelijk tot wel 9 centimeter lang worden, wat deze trechterspinnen tot ware monsters maakt die zelfs ervaren arachnologen doen huiveren. Deze reusachtige exemplaren kregen hun bijnaam “big boys” van Kane Christensen, voormalig hoofd van de spinnenafdeling van het Australian Reptile Park, naar wie de soort uiteindelijk werd vernoemd.
De vindplaats van deze gigantische spinnen beperkt zich tot een relatief klein gebied rond Newcastle, ongeveer 170 kilometer ten noorden van Sydney. Wat de situatie nog verontrustender maakt, is dat deze kolossale arachniden sinds 2024 steeds vaker opduiken in woonhuizen tijdens hun paarseizoen. Bewoners melden dat ze deze enorme spinnen aantreffen in donkere hoeken van hun woningen, wat zorgt voor paniektoestanden die je je nauwelijks kunt voorstellen.
Dodelijk gif dat het zenuwstelsel aanvalt
Deze monsterlijke arachniden worden trechterwebspinnen genoemd vanwege hun kenmerkende lange, smalle, met zijde beklede holen waarin ze zich verschuilen. Hun gif bevat het dodelijke stofje atracotoxine dat rechtstreeks het menselijke zenuwstelsel aanvalt en binnen 15 minuten fataal kan zijn voor slachtoffers. Deze gruwelijke vergiftiging blokkeert het natriumionentransport waardoor spieractiviteit niet meer geremd wordt.
Het gif veroorzaakt heftige spierkrampen die door het hele lichaam trekken en in zeer zeldzame gevallen tot hartstilstand leiden. Wat deze spinnen zo extreem gevaarlijk maakt, is dat hun beet onmiddellijke medische hulp vereist.
Wetenschappelijk onderzoek onthult drie aparte soorten
Het doorbraakonderzoek begon toen wetenschappers spinnen gingen verzamelen in de buitenwijken van Sydney en hun bevindingen vergelijken met exemplaren uit het wereldberoemde Australian Museum. Dit museum herbergt de grootste verzameling trechterspinnen ter wereld, wat de onderzoekers de perfecte basis gaf voor hun vergelijkende studie. Met behulp van krachtige microscopen analyseerden ze elk exemplaar tot in de kleinste details, waarbij ze significante verschillen ontdekten in kleurpatronen, lichaamsgrootte en specifieke kenmerken die jarenlang over het hoofd waren gezien.
De genetische analyse bracht nog verrassendere ontdekkingen aan het licht, waarbij DNA-sequenties aantoonden dat deze spinnen zich gedurende miljoenen jaren hebben ontwikkeld tot drie compleet verschillende evolutionaire lijnen. Danilo Harms van de Universiteit van Göttingen vertelde dat het team compleet verrast was door hun bevindingen. Het bleek namelijk dat er zo weinig basiskennis bestond over deze medisch relevante arachniden, hoewel ze al meer dan een eeuw bestudeerd worden door wetenschappers wereldwijd.
De drie nieuw geïdentificeerde soorten tonen elk hun eigen unieke verspreidingspatronen door verschillende delen van Nieuw-Zuid-Wales, wat belangrijke implicaties heeft voor de behandeling van spinnenbeten en de productie van antigiffen in verschillende regio’s.
Antigif moet mogelijk worden aangepast
Het huidige antigif voor trechterspinnen heeft al meer dan vier decennia bewezen levens te redden, maar deze baanbrekende ontdekking van drie verschillende soorten zet alles op zijn kop. Wetenschappers onderzoeken nu of de bestaande formule wel effectief genoeg is tegen alle drie de dodelijke varianten. Het Australian Reptile Park en CSL Limited in Melbourne staan voor een enorme uitdaging omdat hun antigif vooral ontwikkeld werd voor Atrax robustus.
Lokale bewoners krijgen een cruciale rol in de productie van nieuw antigif, want zij moeten de gevaarlijke spinnen veilig vangen voor onderzoeksdoeleinden. Dit vraagt echte moed van mensen die deze angstaanjagende monsters tegenkomen in hun eigen woningen. De wetenschappelijke gemeenschap wacht met spanning af of aangepaste antigiffen nodig zijn voor optimale bescherming tegen alle drie de soorten.
Voorzorgsmaatregelen tijdens spinenseizoen
Het trechterspinseizoen van 2024 heeft geleid tot een flinke toename van waarnemingen van Atrax christenseni in en rond Newcastle, wat deze reusachtige exemplaren hun bijnaam “voer voor nachtmerries” heeft opgeleverd in Australische media. Deze kolossale spinnen duiken steeds vaker op in woonhuizen tijdens hun paarperiode, waardoor bewoners geconfronteerd worden met angstaanjagende ontmoetingen die je ergste nachtmerries doen uitkomen.
Wat de situatie nog verontrustender maakt, is dat deze monsters enkele uren onder water kunnen overleven, waardoor ze soms worden aangetroffen in toiletten of zwembaden waar je ze het minst verwacht. Deze onverwachte vindplaatsen zorgen voor extra paniek bij huiseigenaren die dachten veilig te zijn in hun eigen huis.
Lokale autoriteiten hebben dringende veiligheidsadviezen uitgegeven waarin ze bewoners aanraden altijd handschoenen te dragen tijdens tuinwerkzaamheden en schoenen grondig te controleren voordat je ze aantrekt. Deze natuurlijk niet-agressieve, maar dodelijk giftige spinnen zoeken namelijk graag hun toevlucht in donkere, vochtige plekken waar ze perfect kunnen verschuilen tot ze per ongeluk worden verstoord.