Het weekend was misschien nog zonnig en prima, maar deze week krijgen we er flink van langs: tornado’s in Friesland, zware onweersstormen en donderdag zelfs kans op windstoten van meer dan 120 kilometer per uur. Het KNMI heeft al code oranje uitgegeven voor het noorden en westen van het land, dus het wordt echt een kwestie van goed vastbinden wat los zit.
Tornado waargenomen in Friesland
Eerder deze week kregen inwoners van Friesland een bijzonder weerfenomeen te zien dat je niet snel vergeet. Bij Sint Nicolaasga, net ten zuiden van Sneek, werd een echte tornado waargenomen die zijn verwoestende slurf helemaal tot aan de grond liet zakken. Op sociale media stroomden de beelden binnen van dit spectaculaire natuurgeweld, waarbij je duidelijk kon zien hoe de draaikolk zich vormde vanuit de donkere wolkenlucht.
De tornado ontstond uit wat meteorologen een supercel noemen, een extreem zware onweersbui die de perfecte omstandigheden creëerde voor dit zeldzame verschijnsel. Gelukkig bleef de schade beperkt volgens Omroep Friesland, maar het incident toont wel aan hoe heftig het weer kan worden. Net zoals we eerder hebben gezien toen storm Ciara zware verwoestingen aanrichtte, kan de natuur ons verrassen met haar kracht.
Dit soort extreme weersomstandigheden wordt deze week helaas geen uitzondering, want het echte herfstweer staat nog voor de deur.
Vier tornado’s gemeld van Nederland tot Frankrijk
De tornado die gisteravond bij Sint Nicolaasga zijn verwoestende kracht toonde, was bepaald geen alleenstaand incident. Het spectaculaire natuurfenomeen vormde onderdeel van een veel groter weersysteem dat zich uitstrekte van Noord-Nederland helemaal tot aan Frankrijk. In totaal werden er maar liefst vier tornado-waarnemingen gemeld: naast de draaikolk in Friesland ook één in de provincie Groningen, één in Oost-Vlaanderen en zelfs één nabij de Franse hoofdstad Parijs.
De meest aanzienlijke schade werd aangericht in België, specifiek nabij het plaatsje Assenede in Oost-Vlaanderen. Daar sloeg een kleine maar krachtige tornado toe die volgens weerexperts van Weeronline geclassificeerd kon worden als een EF1 of mogelijk zelfs EF2 tornado. Deze categorieën van de Enhanced Fujita-schaal betekenen windsnelheden tussen de 138 en 217 kilometer per uur, waarbij storm verwante fenomenen ook elders voor chaos kunnen zorgen. De schaal loopt van EF0 tot EF5, waarbij de zwaarste categorie catastrofale vernietiging betekent met windsnelheden van meer dan 322 kilometer per uur. Het weer van deze week laat zien dat de natuur nog lang niet klaar is met ons.
Voor het eerst sinds april nergens warmer dan 15 graden
Zaterdag markeerde een bijzonder moment in het Nederlandse weerbeeld: voor het eerst sinds 24 april werd nergens in het land de temperatuur van 15 graden bereikt. Daarmee kwam er een einde aan een periode van maar liefst 175 dagen waarin die grens wel werd overschreden. Volgens Weeronline scheelde het maar weinig voor een echt record, wat laat zien hoe uitzonderlijk warm deze periode eigenlijk was.
De weersite benadrukt echter dat dit niet betekent dat we pas komend voorjaar weer zulke temperaturen kunnen verwachten. Er zijn genoeg voorbeelden uit de afgelopen jaren waarin oktober of zelfs november nog verrassend warme dagen opleverden. Toch is deze temperatuurdaling wel een duidelijk teken dat de herfst definitief is begonnen en dat we ons moeten voorbereiden op veel minder aangenaam weer. Het contrast met de zonnige weekenddagen is groot, want deze week krijgen we te maken met extreme weersomstandigheden die het land niet snel zal vergeten.
De combinatie van dalende temperaturen en het naderende stormweer zorgt ervoor dat we van een rustige nazomer direct in een hectische herfstperiode terechtkomen.
Donderdag kans op storm met zeer zware windstoten
Het rustige herfstweer van deze week krijgt donderdag een dramatische wending wanneer een krachtige depressie vanuit het noordwesten van Frankrijk via België ons land binnentrekt. Momenteel is het nog relatief kalm met bewolkt en buiig weer waarbij af en toe een voorzichtig zonnetje doorprikt, maar dit vredige beeld verandert drastisch in de loop van donderdagmiddag. De temperaturen schommelen tussen de 15 en 16 graden met matige tot vrij krachtige wind, een rustige voorbode van wat er komen gaat.
Vanaf donderdagmiddag trekt die depressie recht over Nederland en veroorzaakt onstuimig weer dat veel wegheeft van situaties waarin extreme weersomstandigheden plotseling toeslaan. De wind neemt als eerste aan de Zeeuwse kust toe naar hard tot stormachtig, windkracht 8, maar het echte gevaar schuilt in de zeer zware windstoten die meer dan 100 kilometer per uur kunnen bereiken. Het KNMI waarschuwt dat deze combinatie van aanhoudende harde wind en extreme windstoten voor gevaarlijke situaties kan zorgen, vooral in gebieden waar mensen en dieren zich onvoldoende kunnen beschermen tegen weersomstandigheden van dit kaliber.
Veel regen en wisselvallig weer tot in het weekend
Na het onstuimige weer van donderdag krijgt Nederland geen rust, want de komende dagen blijft het nat en guur. Tot en met vrijdag valt er op grote schaal tussen de 20 en 40 millimeter regen, waardoor het echt een kwestie wordt van binnen blijven of jezelf goed inpakken. De temperaturen zakken verder weg naar slechts 11 tot 14 graden overdag, een flinke tegenvaller na de zachte nazomer die we net achter de rug hebben.
’s Nachts wordt het nog kouder met temperaturen die wegzakken naar ongeveer 8 graden, dus vergeet die extra deken niet. De neerslagkansen voor het weekend blijven hoog, met dagelijks perioden van regen en soms bijkomende windstoten die het gevoel van kou alleen maar versterken. Net zoals situaties waarin regen voor dramatische omstandigheden zorgt, kunnen de hoeveelheden lokaal flink oplopen en plaatselijk wateroverlast veroorzaken.
Ook na het weekend blijft het wisselvallig, met temperaturen die schommelen tussen 8 en 13 graden. Een weerman durfde het eerder deze maand al aan om nóg verder vooruit te kijken en voorspelde dat er een koude winter op komst lijkt. Vergelijkbare situaties waarin stromende regen voor uitdagingen zorgt, tonen aan hoe heftig het weer kan zijn.