Het verdriet is groot in Diergaarde Blijdorp: de wereldberoemde gorilla Bokito, die in 2007 naam maakte door zijn spectaculaire ontsnapping, is onverwacht overleden op 27-jarige leeftijd. Deze bijzondere zilverrug, vader van tien kinderen en pleegvader van nog een jong gorillajong, kreeg hartfalen en overleed tijdens een medische behandeling, veel te vroeg voor een gorilla die normaal gesproken tussen de 40 en 50 jaar zou worden.
Onverwachte ziekte en overlijden van Bokito
Geheel onverwacht verslechterde Bokito’s gezondheid vanaf zondag 2 april 2023, toen de verzorgers voor het eerst merkten dat de anders zo levendige gorilla zich niet lekker voelde. De situatie baarde zodanig zorgen dat maandag besloten werd zijn mest grondig te onderzoeken en hem extra nauwlettend in de gaten te houden. Toen dinsdag nog steeds geen verbetering zichtbaar was in zijn conditie, namen de dierenartsen en verzorgers het besluit om hem verder te onderzoeken onder verdoving en vocht toe te dienen.
Het was tijdens deze medische behandeling dat het ondenkbare gebeurde. Terwijl Bokito onder narcose lag voor het onderzoek, overleed hij plotseling en onverwacht. De zachte reus die bekend stond om zijn zorgzame karakter kon niet meer gered worden. De exacte doodsoorzaak was op dat moment nog niet bekend, wat het verdriet en de shock alleen maar groter maakte voor iedereen die Bokito kende en liefhad.
Levensloop van een bijzondere gorilla
Bokito werd geboren op 14 maart 1996 in Zoo Berlijn, waar hij zijn eerste levensjaren doorbracht. In 2005 maakte hij in het kader van het Europese fokprogramma voor westelijke laaglandgorilla’s de verhuizing naar Diergaarde Blijdorp in Rotterdam. Deze prachtige soort staat bekend om hun sterke familiebanden, en Bokito werd inderdaad een toewijde vader voor tien kinderen en pleegvader voor nog een jong gorillajong.
Op 27-jarige leeftijd was zijn plotselinge overlijden opvallend jong voor een gorilla in gevangenschap. Deze indrukwekkende dieren worden in dierentuinen doorgaans gemiddeld tussen de 40 en 50 jaar oud, en in uitzonderlijke gevallen kunnen ze zelfs de leeftijd van 60 jaar bereiken. Bokito’s onverwachte heengaan betekende dus dat hij nog vele jaren voor zich had moeten hebben.
Wereldfaam door ontsnapping in 2007
Op 18 mei 2007 schudde een gebeurtenis de dierentuinwereld wakker die niemand ooit zou vergeten. Bokito slaagde erin om uit zijn verblijf te ontsnappen en maakte daarmee niet alleen internationale krantenkoppen, maar veranderde ook voor altijd de manier waarop dierentuinen over veiligheid denken. Deze krachtige zilverrug toonde aan dat gorilla’s onvoorstelbare fysieke kracht bezitten toen hij over de gracht sprong en bezoekers in paniek deden vluchten.
Het incident had verreikende gevolgen voor de hele dierentuinsector. Het Nederlandse publiek was zo onder de indruk van deze spectaculaire ontsnapping dat het woord “bokitoproof” werd uitgeroepen tot Woord van het Jaar 2007. Deze term verwees naar extra veilige omheiningen die moesten voorkomen dat dieren zouden kunnen ontsnappen en bezoekers zouden kunnen bereiken. De impact van deze gebeurtenis reikte ver voorbij Nederland en leidde tot verscherpte veiligheidsrichtlijnen in dierentuinen door heel Europa.
Bokito’s ontsnapping betekende een keerpunt in het denken over dierenverblijven. Wat begon als een dramatische gebeurtenis in Rotterdam, groeide uit tot een internationale discussie over de balans tussen natuurlijke leefomgevingen voor dieren en de veiligheid van bezoekers.
Vader en sociale leider van de groep
Naast zijn wereldwijde bekendheid ontwikkelde Bokito zich door de jaren heen tot een voorbeeldige familieman binnen zijn gorillagroep. Hij werd de trotse vader van tien nakomelingen en toonde zich een beschermende en zorgzame zilverrug die voor stabiliteit zorgde binnen de groep. Wat bijzonder ongebruikelijk was voor gorilla’s, accepteerde Bokito ook een pleegzoon genaamd Nasibu, wat zijn zachte karakter en sociale intelligentie onderstreepte.
Zijn vaderlijke instincten kwamen volledig tot uiting in de manier waarop hij zijn familie beschermde en begeleidde. Bokito zorgde ervoor dat er rust heerste binnen de gorillagroep en creëerde een veilig klimaat waarin alle familieleden zich konden ontwikkelen. Zijn imposante aanwezigheid bracht niet angst maar juist geborgenheid teweeg bij de andere gorilla’s.
De impact die Bokito had op zowel zijn eigen familie als op de mensen die hem kenden, was onmiskenbaar groot. “Bokito is een icoon voor ons en voor bijna heel Nederland,” vertelde Bart Noordegraaf, vicevoorzitter van de vereniging na het overlijden. “Je zag de kracht en de schoonheid van de natuur in Bokito.” Deze woorden vatten perfect samen hoe deze bijzondere gorilla niet alleen een familielid was geworden voor zijn verzorgers, maar ook een symbool van wildheidsbehoud en respect voor de natuur.
Sectie toont hartfalen als doodsoorzaak
Na Bokito’s plotselinge overlijden werd er een uitgebreide sectie verricht om de exacte doodsoorzaak vast te stellen. Uit dit onderzoek bleek dat de geliefde zilverrug inderdaad was overleden aan de gevolgen van hartfalen. Deze medische bevinding bracht wel enige duidelijkheid in het verdrietige verlies, maar riep tegelijkertijd nieuwe vragen op over de onderliggende oorzaken van dit hartfalen bij zo’n relatief jonge gorilla.
Om deze vragen te kunnen beantwoorden en toekomstige gevallen mogelijk te voorkomen, werd Bokito’s hart naar een gespecialiseerde universitaire onderzoeksgroep in Engeland gestuurd voor verder onderzoek. Deze wetenschappelijke inspanningen zijn cruciaal voor de bescherming van bedreigde gorillapopulaties, omdat elke nieuwe kennis kan bijdragen aan betere zorg voor deze prachtige dieren.
Zelfs na zijn overlijden draagt Bokito nog steeds bij aan het welzijn van zijn soortgenoten door deel te nemen aan dit belangwekkende onderzoek. In 2024 werden de eerste voorlopige resultaten van dit type onderzoek gepubliceerd, die duiden op een verhoogde gevoeligheid bij zilverrug-gorilla’s voor hart- en vaatziekten. Opvallend genoeg lijken vooral mannelijke dieren in gevangenschap vatbaarder te zijn voor dit soort medische problemen, wat nieuwe inzichten geeft over de specifieke zorgbehoeften van gorilla’s in dierentuinen.
Verdriet en toekomst van de gorillagroep
De plotselinge dood van Bokito heeft een diepe impact achtergelaten op zijn gorillagroep in Diergaarde Blijdorp. De andere gorilla’s in het verblijf reageerden zichtbaar aangeslagen op het verlies van hun leider en beschermer. Ook onder de verzorgers en medewerkers van de dierentuin heerst er grote verslagenheid, vooral bij degenen die jarenlang dagelijks contact hadden met deze bijzondere zilverrug.
Na het overlijden van hun geliefde zilverrug nam Diergaarde Blijdorp geleidelijk afscheid van de bestaande gorillagroep. In de periode tussen 2023 en 2025 werden verschillende dieren succesvol overgeplaatst naar andere Europese dierentuinen waar ze nieuwe families konden vormen. Deze zorgvuldige herplaatsing betekende het einde van wat velen het ‘Gorillatijdperk’ in Blijdorp noemden, een periode waarin Bokito’s charisma en persoonlijkheid de dierentuin wereldwijd op de kaart hadden gezet.
Het plotselinge heengaan van Bokito raakt ons allemaal diep – deze prachtige zilverrug was niet alleen een icoon voor Diergaarde Blijdorp, maar ook een symbool van kracht en vaderzorg die miljoenen harten wereldwijd heeft geraakt. Onze gedachten gaan uit naar zijn gorillagroep en alle verzorgers die hem zo liefdevol hebben begeleid door de jaren heen. Rust zacht, lieve Bokito – je nalatenschap als zorgzame vader en onvergetelijke persoonlijkheid zal voor altijd voortleven.
